Nhân viên soạn hồ sơ và giao trả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cho người dân tại Q.Tân Bình, TP.HCM chiều 6-8Ảnh: T.T.D.

Thu hồi giấy chứng nhận nhà đất đã cấp cho dân từ ngày 1-8, các phòng công chứng không công chứng giao dịch các loại giấy chứng nhận này. Đó là nội dung đề xuất của Sở Tài nguyên - môi trường (TN-MT) TP.HCM trong văn bản gửi UBND TP ngày 5-8.

Theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản có hiệu lực từ ngày 1-8, các địa phương không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy đỏ, theo nghị định 181), giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (giấy hồng, theo nghị định 90). Theo văn bản ngày 31-7 của Bộ TN-MT, từ ngày 1-8 trở đi, tiếp tục cấp giấy chứng nhận nhà đất theo quy định cũ là sai.

Không công chứng

Trình dự thảo nghị định về “một giấy” trước 10-8 Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 6-8, ông Lê Văn Hợp - vụ trưởng, người phát ngôn của Bộ Tài nguyên - môi trường - cho biết dự thảo hướng dẫn thực hiện một số điều sửa đổi, bổ sung của Luật đất đai (vừa được Quốc hội thông qua) đang được các cơ quan chức năng gấp rút thẩm định và sẽ trình Chính phủ trước ngày 10-8. Nghị định này sẽ hướng dẫn chi tiết về cấp thống nhất “một giấy” cho nhà và đất. N.TRIỀU

Theo đề xuất của Sở TN-MT TP, trong thời gian chờ thực hiện quy định mới, các quận huyện vẫn tiếp nhận, thụ lý hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận nhà đất, riêng việc dự thảo, ký cấp giấy chứng nhận thì tạm ngưng, chờ khi có mẫu giấy chứng nhận mới (tạm gọi là giấy chứng nhận mới) thì sẽ cấp cho dân.

Đối với giấy chứng nhận đã ký và phát hành từ ngày 1-8 trở về sau, Sở TN-MT đề xuất: yêu cầu các địa phương giải thích cho dân rõ và tổ chức thu hồi. Khi có mẫu giấy chứng nhận mới, quận huyện ký giấy và chủ động mời dân đến nhận, không thu lệ phí. Cũng theo đề nghị của Sở TN-MT, các phòng công chứng không công chứng giao dịch đối với hồ sơ có liên quan đến giấy chứng nhận cấp từ ngày 1-8.

Ông Nguyễn Văn Hồng, trưởng phòng đăng ký kinh tế đất Sở TN-MT, cho biết nếu UBND TP đồng ý đề xuất này thì tất cả giấy chứng nhận cấp từ ngày 1-8 đều không có giá trị, không mua bán, chuyển nhượng được. Còn những giấy chứng nhận cấp trước ngày 1-8 vẫn giao dịch bình thường.

“Tuy nhiên, đây mới chỉ là đề xuất của Sở TN-MT. Hiện các quận huyện phải thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ là tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy trình cũ. Khi có mẫu giấy chứng nhận mới sẽ cấp cho dân” - ông Hồng nhấn mạnh. Ông Hồng nói Sở TN-MT đã có công văn gửi UBND các quận huyện thực hiện chỉ đạo này.

Nhân viên ở quận Gò Vấp vẫn nhận hồ sơ nhà đất, nhưng từ ngày 5-8 đã ngưng cấp giấy chứng nhận - Ảnh: T.T.D.

Giao dịch nhà đất “đóng băng”

Theo hướng dẫn của Bộ TN-MT, các đơn vị cấp giấy chứng nhận chỉ tiếp nhận hồ sơ, chưa cấp giấy chứng nhận - có nghĩa là chỉ giải quyết “đầu vào” nhưng lại bị tắc “đầu ra”. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến những người dân xin cấp mới giấy chứng nhận mà còn ảnh hưởng những trường hợp đã được cấp giấy hồng (theo nghị định 90) muốn mua bán, chuyển nhượng nhà đất.

Theo quy định: người mua nhà, đất đã có giấy hồng vẫn phải đổi sang giấy mới chứ không được ghi nhận, cập nhật biến động trên giấy chứng nhận cũ như giấy đỏ và giấy hồng cũ (cấp theo nghị định 60). Như vậy, dù người dân đã có giấy hồng cấp trước ngày 1-8, việc mua bán đã được công chứng vẫn chưa thể sang tên cho người mua. Khi đó người mua nhà đất có nhu cầu thế chấp, sang nhượng lại... cũng không thực hiện được vì giấy chứng nhận chưa đứng tên mình. Điều này sẽ khiến hàng loạt nhà ở có giấy hồng bị “đóng băng”, không giao dịch được. Được biết, chỉ riêng TP.HCM, từ năm 2007 đến nay đã cấp hơn 240.000 giấy hồng loại này.

Trường hợp thực hiện theo đề xuất của Sở TN-MT là không công chứng đối với giấy chứng nhận cấp từ ngày 1-8 trở về sau cũng sẽ gây khó khăn cho người dân. Theo Phòng công chứng số 7, đơn vị này vẫn đang công chứng chuyển nhượng, mua bán bình thường nhà đất có giấy chứng nhận cấp từ ngày 1-8. Nếu ngưng công chứng theo yêu cầu của Sở TN-MT, nhiều khả năng người dân sẽ phản ứng vì giấy chứng nhận do cơ quan chức năng cấp, xem như là giấy hợp pháp.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho rằng trên thực tế có những đơn vị chưa kịp ngưng và vẫn cấp giấy chứng nhận từ ngày 1-8. Tuy nhiên theo ông Nam, chỉ đạo của Chính phủ không đề cập đến việc thu hồi giấy chứng nhận đã “lỡ” cấp cho dân từ thời điểm 1-8. Có thể hiểu những giấy chứng nhận này vẫn có giá trị như giấy chứng nhận đã cấp trước ngày 1-8. Khi nào người dân có nhu cầu sẽ tự đổi sang mẫu giấy mới. Ông Nam nói người dân đã mất nhiều thời gian để được cấp giấy chứng nhận, nếu yêu cầu các quận huyện thu hồi giấy chứng nhận đã cấp sẽ phát sinh nhiều rắc rối, gây thiệt thòi cho dân. “Nên có giai đoạn chuyển tiếp trong thời gian chờ áp dụng quy định mới” - ông Nam nêu quan điểm.

Nơi ngưng, nơi cấp

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, từ ngày 1-8 đến nay, nhiều quận huyện trên địa bàn TP.HCM vẫn tiếp tục cấp giấy chứng nhận cho người dân theo mẫu cũ. Ông Huỳnh Văn Biết, phó chủ tịch UBND quận Bình Tân, nói trung bình một tuần quận này cấp khoảng 1.000 giấy chứng nhận. Nhiều trường hợp người dân đang rất cần giấy chứng nhận để mua bán, thế chấp nhà đất, nếu ngưng sẽ ảnh hưởng rất lớn.

Theo ông Biết, trong thời gian chờ hướng dẫn nên để các địa phương tiếp tục cấp giấy theo mẫu cũ, khi có nhu cầu người dân sẽ tự đổi sang mẫu giấy chứng nhận mới. “Người dân không quan tâm giấy đỏ hay giấy hồng mà chỉ cần giấy chứng nhận có giá trị để đảm bảo những sinh hoạt bình thường như sửa chữa, mua bán nhà” - ông Biết nói thêm.

Phòng TN-MT Q.Tân Phú cho biết đến nay quận chưa nhận được văn bản nào yêu cầu ngưng cấp giấy chứng nhận nhà đất nên vẫn cấp cho người dân bình thường. Quận cũng đang băn khoăn: nếu thụ lý hồ sơ theo quy trình cũ, chờ đến khi có mẫu giấy mới mới cấp cho dân thì không biết hẹn ngày nào sẽ có giấy chứng nhận. Trường hợp ngưng thụ lý hồ sơ, chờ đến khi có quy định mới giải quyết thì lượng hồ sơ tồn đọng sẽ rất lớn. Hiện mỗi ngày quận cấp 40-60 giấy chứng nhận, gồm cả giấy hồng và giấy đỏ. Tương tự, Q.11 vẫn cấp giấy chứng nhận bình thường.

Trong khi đó, theo ông Trần Ngọc Hổ - phó chủ tịch UBND Q.12, quận đã ngưng ký cấp giấy chứng nhận cho người dân từ ngày 1-8. Những hồ sơ cấp đã hoàn tất thủ tục trong tháng 7 thì quận tranh thủ ký xong trước ngày 1-8. Dù vậy, ông Hổ vẫn tỏ ra lo lắng và đề nghị các cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng có hướng dẫn về cấp giấy chứng nhận mới để quận không thất hẹn với dân.

Phòng TN-MT Q.Gò Vấp cũng cho biết đã ngưng cấp giấy chứng  nhận từ 5-8. Nhiều hồ sơ thụ lý xong, chỉ chờ lãnh đạo UBND quận ký nhưng đang bị ách lại, chờ cấp giấy chứng nhận mới. Hiện mỗi tuần quận nhận trên 300 hồ sơ cấp, đổi giấy chứng nhận. “Trong khi lượng hồ sơ cũ chưa giải quyết xong thì hồ sơ mới vẫn phải tiếp nhận bình thường, đến khi xử lý theo quy định mới sẽ không tránh khỏi quá tải” - một cán bộ phụ trách khâu cấp giấy chứng nhận của Q.Gò Vấp nói.

Lãnh đạo hai quận 4 và 5 cho biết bắt đầu ngưng cấp giấy chứng nhận từ ngày 6-8. Theo lãnh đạo UBND Q.4, nếu trong vài ngày nữa UBND TP chưa có chỉ đạo hướng xử lý ra sao thì quận sẽ cấp giấy chứng nhận trở lại vì càng kéo dài càng trễ hẹn với dân. Còn ông Nguyễn Tấn Bền, giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết hiện sở vẫn nhận hồ sơ và cấp giấy chứng nhận theo quy trình cũ. Khi nào UBND TP có chỉ đạo mới thì sở sẽ thực hiện.

D.NGỌC HÀ - PHÚC HUY